بررسی مصادیق زبان تمثیل در غزلیات حافظ
Authors
Abstract:
حافظ غزلسرای بنامی است که تاریخ، نام پر آوازهاش را نه تنها در جرگهی شاعران، که در صدر کارنامهی عرفان جهان ثبت کرده است. غزلیات او شرح ایام و لیالی عمری است که در مکاشفهی محبوب و سیر خرابات عرفان گذشته است. پس میتوان گفت او را عارفی، کامل، نه غزلسرایی مشهور، و عارف مسلک باشد. وی از مجموعه گرانبهای میراث تجربههای عارفانه به خوبی بهره گرفته و به ظریف ترین شکل ممکن آنها را در اشعار غنایی خود تزریق نموده است. بدین سان وی دو رویهی عشق و عرفان را توامان در شعر خود نمایان کرد، از سویی دیگر برای حمل دوگانه معنا نیازمند بهره از زبان و ابزاری بیانی با پتانسیل پرتوانی است که البته وامدار مصادیقی از زبان تمثیل ازجمله: نماد، کنایه، ایهام و ایهام هنری و اسناد مجازی است که وی به نیکی از عهدهی آن به در آمده و از استعداد ژرف این آذینها بهره گرفته و حجم کثیری از معنا را بدون انباشت مهمل لفظ به ارمغان آورده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی جنبه عرفان، معنویت و عشق در شعر حافظ (727-792) با بهرمندی از تواناییهای زبان تمثیل میباشد. این تحقیق به روش توصیفی بوده و اطلاعات موردنیاز به روش کتابخانهای و با استفاده از مقالات موجود جمع آوری و تجزیه و تحلیل گردیده است.
similar resources
بررسی و تحلیل تمثیل «آب حیات» (با نگاهی به غزلیات حافظ)
تمثیل را میتوان متنی با مفاهیم متنوع تعریف کرد که مفاهیم آن با معنای تحتاللفظیش تفاوت دارند. «آب حیات» یا آب زندگانی از دیرباز، یکی از تمثیلهای معروف و رایج در فرهنگ و ادبیات فارسی است که در ذهن و زبان بزرگان شعر و ادب، در مفاهیم گوناگونی تجلی یافته است. بررسی منشأ و اساس این تمثیل و استخراج مفاهیم گوناگون آن، هدف این جستار است؛ بدین منظور دیوان حافظ به عنوان منبع اصلی، انتخاب شد تا با شاهد ...
full textمتناقضنما در غزلیات حافظ
یکی از برجستهترین ویژگیهای ادبی شعر حافظ «ایهام» است که شاعر به وسیلة آن توانسته کلام خود را از جذبهای خاص برخوردار و رندانه ظرایف و طرایف را از هر مضمونی بیان کند و در عین حال خواننده را در گزینش بینهایتی از معنا رها سازد. بنابراین توجه بیشتر مشتاقان شعر حافظ به بررسی این شگرد و سایر ترفندهای ادبی مرسوم در بلاغت عصرِ او معطوف شده است. شعر حافظ دارای جذبههایی پنهانی است که او هنرمندانه آنها...
full textبررسی استعارۀ تهکّمیّه در غزلیات حافظ
در ادب فارسی، هر سراینده یا نویسندۀ توانمندی که از قرآن مایه گرفتهاست، جایگاه برتری به خود اختصاص دادهاست. شمسالدین محمد حافظ، به مدد بهرهجویی از کلام خداوندی و البته دیگر هنرهای ادبی، جزو قلههای غزل فارسی است. یکی از آرایههای بلاغی قرآن که حافظ از آن بهره برده، تهکم یا نزاهه است که در این مقاله به تفصیل بررسی شدهاست. نزاهه یا تهکم از مقولۀ طنز است و در ادب فارسی، جسته گریخته در دیوان شا...
full textبررسی معنیشناختی فعل «رفتن» در غزلیات حافظ
رفتن در لغت به معنای حرکت کردن از جایی به جایی دیگر است؛ امّا در زبان فارسی با توجّه به بافت جمله، معانی مختلفی مییابد. این پژوهش، معانی متعدّد این فعل را در غزلیات حافظ مورد بررسی قرار میدهد و برای تبیین بهتر از نظریهی طرحوارههای تصویری در حوزهی معنیشناسی شناختی کمک میگیرد. در غزلیات حافظ به جز چند مورد، فعل رفتن اغلب در معنایی غیر از «حرکت فیزیکی از جایی به جای دیگر» به کار رفته است. مفا...
full textبررسی هنجارگریزی معنایی در غزلیات حافظ
جایگاه بنیادین زبان در ادبیات به عنوان عمدهترین وسیلۀ خلق اثر هنری حقیقتی انکارناپذیر است. زبان در آثار ادبی تا آن اندازه متفاوت و دگرگون میگردد که همچون زبانی منحصر به فرد مورد مطالعه قرار میگیرد. در این میان، یکتایی زبان غزلیات حافظ و شعریت منحصر به فرد آنها قرنهاست که خوانندگان را متحیر کرده است. منتقدان ادبی بسیاری کوشیدهاند با استفاده از شیوههای مختلفِ نقد این یکتایی را توضیح دهند. در...
full textشب قدر در غزلیات حافظ
در این مقاله به شیوه بهره ٠ جستن حافظ از شب قدر پرداخته شده، چه وی بهره هنری یا اندیشه ورزانه از این بن مایه ادبی برده است. نگارنده بر آن است که ذهن خوانندگان گرامی را به این نکته مهم معطوف دارد که شب قدر از دیدگا. حافظ، حال است نه قال. شب قدر قابلیت سالک است نه فاعلیت ممالک، شب قدر رامی دهند و کسب کردنی نیست. همچنین در این جستار وجه تسمیه شب قدر و شان نزول سوره قدر، زمان شب قدر از دیدگاه روای...
full textMy Resources
Journal title
volume 10 issue 38
pages 8- 31
publication date 2018-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023